W ostatnim czasie, w przestrzeni medialnej pojawiło się wiele tematów i dyskusji dotyczących problematyki ochrony życia ludzkiego. Powróciła debata o dopuszczalności aborcji. W dyskusjach powraca temat diagnostyki prenatalnej co powoduje, że można odnieść mylne wrażenie, że diagnostyka prenatalna to zakres badań które kojarzą się z przerwaniem ciąży. Pojęcie „badanie prenatalne” zyskuje przez to niejednokrotnie negatywny wydźwięk. Pojawiają się postawy które mówią, że badania są niebezpieczne i niepotrzebne skoro niezależnie od wyniku badań ciąża będzie kontynuowana.
Nic bardziej mylnego ! Takie opaczne rozumienie tematu badań prenatalnych niesie ze sobą niejednokrotnie dramatyczne i nieodwracalne konsekwencje.
Brak wykonania diagnostyki prenatalnej :
- odbiera szansę minimalizowania i zapobiegania wystąpieniu powikłań
- odbiera szansę na uniknięcie większości niekorzystnych wyników położniczych i ich często nieodwracalnych skutków ( np. wcześniactwo czy inne konsekwencje zaburzeń wewnątrzmacicznych )
Badania prenatalne to każde badanie wykonywane w diagnostyce płodu.
Przesiewowe badania prenatalne nieinwazyjne :
- Badania ultrasonograficzne i badania biochemiczne z krwi ciężarnej
- Nie wiążą się z żadnym ryzykiem dla ciąży.
- Umożliwiają wdrożenie postępowania w celu uniknięcia lub zminimalizowania powikłań.
Bez wykonania tych badań nie można uniknąć wielu nieodwracalnych konsekwencji. - Warunkują zaplanowanie optymalnej opieki nad mamą i jej nienarodzonym dzieckiem.
- Są to badania rekomendowane bez wyjątku każdej kobiecie w okresie ciąży.
Podstawowym narzędziem diagnostycznym jest tu badanie ultrasonograficzne oraz badania z krwi pacjentki. Jak każde badanie diagnostyczne badanie prenatalne ma na celu wykrycie zagrożeń i wdrożenie odpowiedniego postępowania leczniczego. Przesiewowe badania prenatalne to bezpieczne badania które powinny być wykonywane u każdej ciężarnej.
Dlaczego przesiewowe badania prenatalne powinna wykonać każda kobieta ?
Cel tych badań to :
- Ocena funkcji łożyska i ryzyka wystąpienia m.inn. nadciśnienia indukowanego ciążą /preeklampsji ( kiedyś nazywanego zatruciem ciążowym). Umożliwia to wdrożenie postępowania, które w istotnym stopniu zmniejsza ryzyko wystąpienia tego powikłania. Przykładem jest profilaktyczne zastosowanie kwasu acetylosalicylowego. W grupie wysokiego ryzyka podanie kwasu acetylosalicylowego 150 mg/dziennie ( optymalnie przed 16 tyg do 36 tyg) zmniejsza częstość występowania preeklampsji poniżej 34 tygodnia o ponad 80 % !. Bez wykonania tego badania nie można zapobiegać tej patologii a stanowi ona zagrożenie życia zarówno dla kobiety jak i dla płodu.
- Szczegółowa ocena budowy płodu
- Ocena ryzyka wystąpienia wad
- W przypadku potwierdzenie wady:
- dostosowanie dalszej diagnostyki do konkretnej wady
- przyspieszenie diagnozy – wczesne rozpoznanie umożliwia wdrożenie odpowiedniego postępowania bez zbędnej zwłoki
- opieka w odpowiednim specjalistycznym ośrodku zwiększająca szanse na optymalną terapię
- w wybranych przypadkach możliwość podjęcia skutecznego leczenia jeszcze w okresie prenatalnym
- wybór szpitala o odpowiednim stopniu referencyjności umożliwia zaplanowanie adekwatnej opieki okołoporodowej
- możliwość świadomego kontynuowania ciąży
- Ocena dobrostanu płodu, tempa wzrostu, możliwość rozpoznania ewentualnych nieprawidłowości. Wczesne rozpoznanie umożliwia zaplanowanie dedykowanej specjalistycznej opieki co daje szanse na uniknięcie istotnych powikłań.
- ocena wystąpienia nieprawidłowości chromosomalnych – np. zespół Downa
Daje to możliwość podjęcia decyzji o świadomym kontynuowaniu ciąży co wiąże się z przygotowaniem do przyjęcia na świat chorego dziecka.